O‘zbekistonda “Temu” marketpleysi bloklanishi mumkin

Xitoyning “Temu” marketpleysi O‘zbekiston hududida bloklanishi mumkin. Bu haqda 27-fevral kuni Istiqbolli loyihalar milliy agentligi elektron tijorat boshqarmasi boshlig‘i Kamronbek Muhammadiyev ma’lum qildi.

2025-yilning 1-iyulidan O‘zbekistonda xalqaro platformalar uchun yangi qoidalar, jumladan, xabardor qilish tartibi va elektron tijorat subyektlarining maxsus reyestri joriy etiladi. Asosiy talab — mamlakatda faoliyatni qonuniylashtirish va rezident yuridik shaxsni ro‘yxatdan o‘tkazish bo‘lib, u 2024-yilning 28-dekabridan kuchga kirgan (VMQ-885).

Muhammadiyev “Temu” kompaniyasining xorijdagi yangi bozorlarga chiqish bo‘yicha agressiv marketing strategiyasini qayd etdi. ILMA ma’lumotlariga ko‘ra, 2024-yilda Xitoy marketpleysi marketing va narxlarni pasaytirish uchun atigi $4 mlrd sarflagan, bu yil esa ularning xarajatlari taxminan $10 mlrdga yetishi mumkin.

Shuningdek, ILMA vakili “Temu"ning kelishi O‘zbekistonda rasman faoliyat yuritmayotgan mahalliy “Trendyol” o‘yinchisiga kuchli ta’sir ko‘rsatgan Turkiya misolini keltirdi. Natijada, Turkiya regulyatori Xitoy platformasiga kirishni butunlay cheklab qo‘ydi, deya qo‘shimcha qildi rasmiy.

“Biz ularning qonuniy biznes huquqlari va manfaatlarini himoya qilishni ta’minlashga, O‘zbekiston bozoriga rasman kirishda yordam ko‘rsatishga tayyormiz, lekin ular murojaat qilishlari kerak. Shu paytgacha „Temu“ tomonidan bunday [qiziqish] bildirilmagandi, ammo allaqachon o‘zgarishlar kuzatilmoqda. Bungacha agar shartlar bajarilmasa, ularning faoliyati to‘xtatilishi, hatto blokirovka qilinishigacha borishini aytganmiz”, — dedi Muhammadiyev.

ILMA elektron tijorat boshqarmasi boshlig‘i ehtimoliy bloklash sanasi haqidagi savolga “tez orada bo‘ladi” deya javob berdi. Shuningdek, u regulyator “Temu” vakillari bilan “to‘g‘ridan to‘g‘ri muloqot” olib bormayotganiga aniqlik kiritib, Xitoy marketpleysi tomonidan bu yo‘nalishda “kichik harakatlar” borligini ta’kidladi.

O‘z navbatida, ILMA direktorining birinchi o‘rinbosari Vyacheslav Pak xorijiy marketpleyslarning noqonuniy faoliyati O‘zbekiston iqtisodiyotiga zarar yetkazayotganini ta’kidladi. Mahalliy bozorga tovarlar yetkazib berishda soliqlar va bojxona to‘lovlari to‘lanmaydi, yuk tashish va to‘lovlar uchinchi tomon kompaniyalari tomonidan amalga oshiriladi, shuningdek, 2024-yilda faqat “Temu” bo‘yicha hajmi $10 mlndan oshgan valyuta chiqib ketishi sodir bo‘lmoqda.

“Yo ular O‘zbekistonda faoliyatini qonuniylashtirib, bu yerda sho‘ba korxonasini ochadi, yo soliq hisobiga turib, QQS to‘lovchisiga aylanadi”, — dedi Pak.