Avstriyada uchta markazchi partiya koalitsiya tuzdi

Avstriyada saylovlardan besh oy o‘tib, konservativ Avstriya xalq partiyasi (AP), Avstriya sotsial-demokratik partiyasi (SDPA) va liberal Neos – “Yangi Avstriya” partiyasi hukumat tuzishga kelishib oldi. Bu haqda 27-fevral, payshanba kuni ANP vakili ma’lum qildi. Hukumat dasturi "Endi to'g'ri qadam tashlaylik. Avstriya uchun" deb nomlanadi. Uning tafsilotlari tez orada taqdim etiladi.

Bu Avstriyada misli ko'rilmagan uch partiyali koalitsiyani yaratishga ikkinchi urinishdir. Hamkorlar o'rtasidagi kelishuv hali yakuniy emas. Neos partiyasi hali ham 2-mart, yakshanba kuni bo'lib o'tishi kerak bo'lgan partiya bazasidan rozilik olishi kerak.

Avstriyada hukumatni shakllantirish hech qachon bunchalik uzoq davom etmagan - taxminan 150 kun. ANP rahbari Kristian Stoker koalitsiyani kansler sifatida boshqarishi kerak, SDPA rahbari Andreas Babler esa vitse-kansler bo'ladi.

Koalitsiya tuzishga ko'p urinishlar

2024-yil sentabrida o‘ng qanot populistik Avstriya Ozodlik partiyasi (FPA) parlament saylovlarida g‘alaba qozondi. ANP, SDPA va Neos markazning koalitsiyasini tuzishga va kansler lavozimini o'ng qanot populistlarga o'tishiga yo'l qo'ymaslikka harakat qildi. Biroq, ularning 2025-yil yanvaridagi urinishi Neos partiyasi muzokaralardan chiqib ketganidan keyin muvaffaqiyatsiz yakunlandi. Ko'p o'tmay, ANP va SDPA o'rtasida ikki partiyali koalitsiya yaratish bo'yicha muzokaralar ham muvaffaqiyatsizlikka uchradi.

Natijada Avstriyaning federal prezidenti Aleksandr van der Bellen APS rahbari Gerbert Kiklga hukumatni shakllantirishni topshirdi. U ANPga hamkorlik qilishni taklif qildi, ammo bu reja ham ish bermadi. Yevroskeptik va ruslarga xayrixoh o‘ng qanot populistlari Yevropaparast konservatorlar bilan tashqi siyosat bo‘yicha kelishuvga erisha olmadilar. Bu partiyalar o'rtasida ham katta ishonchsizlik bor edi.

Siyosiy inqirozni bartaraf etish uchun van der Bellen Avstriyadagi siyosiy kuchlarning sog'lom fikriga murojaat qildi va ularni kelishuvga erishishga undadi. Yomon iqtisodiy vaziyat va katta byudjet taqchilligi fonida ortib borayotgan bosim ostida ANP va SDPA muzokaralarni davom ettirdi va oxir-oqibat xarajatlarni qisqartirishga qaratilgan 2025 va 2026 yillar uchun byudjet bo'yicha kelishib oldi. Shuningdek, migrantlarga nisbatan siyosatni kuchaytirish, ijarachilarning ahvolini yengillashtirish rejalashtirilgan.