Tailand va Kambodja o‘t ochishni to‘xtatishga rozi

Bir necha kun oldin harbiy mojaro boshlagan Tailand va Kambodja “zudlik bilan va shartsiz otashkesim”ga kelishib oldi. Kelishuv kelasi oy mahalliy vaqt bilan yarim tunda kuchga kiradi, dedi muzokaralarga vositachilik qilgan Malayziya bosh vaziri Anvar Ibrohim 28-iyul, dushanba kuni. Ibrohimning Putrajaya shahridagi qarorgohida ziddiyatli davlatlar rahbarlarining uchrashuvi bo‘lib o‘tdi.

"Bu juda muhim birinchi qadam", dedi Malayziya bosh vaziri jurnalistlarga. Uning so‘zlariga ko‘ra, har ikki tomon ham “o‘z pozitsiyalarini bildirib, zudlik bilan o‘t ochishni to‘xtatishga, keskinlikni pasaytirishga qaytishga, tinchlik va xavfsizlikni tiklashga tayyorligini ko‘rsatdi”.

Qarama-qarshi tomonlarga xalqaro bosim kuchayib borayotgan bir sharoitda o‘tgan muzokaralarda AQSh va Xitoy vakillari ham ishtirok etdi. Tailand Bosh vaziri vazifasini bajaruvchi Phumtham Vechayachai va Kambodja Bosh vaziri Xun Manet, jumladan, AQSh prezidenti Donald Trampga muzokaralarni qo‘llab-quvvatlagani uchun minnatdorchilik bildirdi.

Tailand va Kambodja chegarasida harbiy mojaro

Tailand va Kambodja chegarasidagi janglar 24-iyul kuni boshlangan va so‘nggi 10 yildan ortiq vaqtdagi eng shiddatli jangga aylangan. Ular Tailandning Surin provinsiyasi, Kambodjaning Oddar Meanchey provinsiyasi va qo‘shni davlat Laos bilan chegaradosh bo‘lgan Zumrad uchburchagi deb ataladigan hududda uzoq davom etgan chegara mojarosining avj olishi edi.

O‘qqa tutilish chegaraning shimoliy qismida, qirg‘oqdan uzoqda va Janubiy Xitoy dengizidagi Tailanddagi mashhur dengiz qirg‘oqlarida joylashgan. Oqibatda kamida 36 kishi, jumladan 20 dan ortig‘i tinch aholi vakillari halok bo‘lgan. 200 mingdan ortiq odam chegara hududlaridan evakuatsiya qilindi. 26 iyul kuni ommaviy axborot vositalari dengiz bo‘yidagi mashhur Pattaya kurortiga janglar yaqinlashgani haqida xabar berdi.

AQSh prezidenti, jumladan, qarama-qarshi tomonlarni o't ochishni to'xtatishga chaqirdi. Tailand bosh vazirligi idorasi 27 iyul kuni Phumtham Vechayachay 28 iyul kuni Kxun Manet bilan mojaroga barham berish bo‘yicha muzokaralar olib borishini ma’lum qildi.

Bahsli hudud bo'yicha to'qnashuvlar

Tailand va Kambodja bir asrdan ko'proq vaqtdan beri 800 km dan oshiq chegara bo'yicha bahslashmoqda va bu takroriy to'qnashuvlarga olib keldi. Mojaro markazida Preah Vihear hindu ibodatxonasi majmuasi va uning atrofidagi yerlar joylashgan. Vaziyat 2025-yilning may oyida otishmada Kambodja askari halok bo‘lganidan keyin keskinlashgan. Endi Tailand Kambodjani bahsli hududga mina qo'yganlikda ayblamoqda.