“Kichik AES loyihasida mahalliylashtirish darajasini maksimal oshirishni istaymiz” — “O‘zatom” rahbari

O‘zbekistonda kichik atom elektr stansiyasini qurish loyihasi mahalliylashtirish darajasini oshirishga qaratiladi. Bu haqda Atom energiyasi agentligi direktori Azim Axmedxadjayev Alter Ego loyihasiga bergan intervyusida gapirdi.

“Biz ushbu loyihada mahalliylashtirish darajasini maksimal darajada oshirmoqchimiz. Umumiy qurilish ishlari uchun mahalliy ishchi kuchidan foydalanish yaxshi bo‘ladi. Agar [mamlakat] bu yerda o‘zining turbinali orolini ishga tushirmoqchi bo‘lsa, nega chet eldan, o‘sha Xitoydan ishchi olib kelish kerak bizda buni qila oladigan vakolatli qurilish tashkilotlarimiz yetarli bo‘lsa?” — ta’kidladi agentlik rahbari.

Uning qo‘shimcha qilishicha, xalqaro amaliyotda pudratchilar ko‘pincha o‘z davlatining ishlab chiqarish quvvatlaridan foydalanishga harakat qiladi. Misol uchun, Pokistondagi loyihalardan birida xitoylik pudratchi shag‘aldan tortib armaturagacha mutlaqo hamma narsani import qilgan va “mahalliylashtirish darajasi nolga teng bo‘lgan”.

“Bu yerda biz barcha jarayonlarni, jumladan, qurilish materiallari, ishchi kuchini imkon qadar mahalliylashtiramiz”, — dedi Axmedxadjayev.

Uning ma’lum qilishicha, eng qizg‘in davrda AES qurilishida taxminan 11 ming kishi ish bilan ta’minlanadi. Birinchi bosqichda 1500 ga yaqin ishchi jalb etilishi kutilmoqda. Bu sezilarli multiplikativ samara beradi, chunki xodimlarning yashashi, oziq-ovqat va maishiy ehtiyojlari uchun infratuzilmani tashkil etish zarur, dedi “O‘zatom” rahbari.

Axmedxadjayev aniq kompaniyalar haqida gapirar ekan, loyihada Saneg Atom shu’ba korxonasini tashkil etgan Saneg neft-gaz kompaniyasi ham ishtirok etayotganini tasdiqladi.

“Saneg o‘z holding guruhida umumiy qurilish ishlari uchun yetarlicha vakolatli qurilish pudratchilariga ega. Biz ularni baribir eng katta logistika imkoniyatlariga ega kompaniya deb hisobladik. „ENu“ — qurilishni ta’minlash imkoniyatiga ega bo‘lgan eng yirik va tajribali kompaniya”, — dedi “O‘zatom” rahbari.

Saneg umumiy qurilish ishlarini olib borish uchun mablag‘ ham to‘playdi, dedi u.

“Bu biz shakllantirayotgan moliyaviy pulning tarkibiy qismlaridan biri. Bu endi kompot emas, bu ongli aralashma… Bularning barchasini tekshirish, o‘ylash, hisoblash kerak. Shu tariqa [Saneg] ham loyihada ishtirok etadi”, — deya tushuntirdi Axmedxadjayev.

Saneg’ning moliyaviy qiyinchiliklari va qurilish kechikishi mumkinligi haqidagi savolga javob berar ekan, agentlik rahbari xavotirga asos yo‘qligini ta’kidladi.

“Hozirgi amaldagi hamkorlik faktlariga asoslanib, pudratchilarimiz nuqtai nazaridan biz kechikishlar bilan bog‘liq muammolarni hozircha ko‘rmayapmiz. Oldinda bo‘layotgan jarayonga asoslanib… Men ancha optimist odamman. Ehtimol, meni realist deyishmaydi, men ko‘proq optimistman, bu yerda men qiyinchiliklarga duch kelishimiz uchun hech qanday sabab ko‘rmayapman”, — dedi u.

Bundan tashqari, Axmedxadjayev davlat rahbariga kichik AES qurilishining borishi haqida kim hisobot berishini aytdi.

“Biz Atom energiyasi agentligi sifatida bosh vazirga hisobot beramiz, u esa mos ravishda prezidentga hisobot beradi. Bundan tashqari, prezidentning energiya xavfsizligi bo‘yicha maslahatchisi (sobiq energetika vaziri Alisher Sultonov — tahr.) ham bor, u ham bevosita hisobot beradi. Prezident vaqti-vaqti bilan loyihani amalga oshirish, shuningdek, mamlakatimizda boshqa yadro texnologiyalarini qo‘llash jarayonida bizning hisobotlarimizni tinglaydi”, — deya tushuntirdi u.