G7 AQSh bizneslarini global soliqdan ozod qilishga rozi

Qo'shma Shtatlar va G7ning boshqa davlatlari AQSh kompaniyalari yirik korporatsiyalar uchun global minimal soliq to'lashdan ozod qilinishiga kelishib oldi. Bu hozirda G7ga raislik qilayotgan Kanada g‘aznachiligining 28-iyun kuni e’lon qilgan bayonotidan kelib chiqadi. Hisobotda aytilishicha, G7ning yangi rejasi AQShning amaldagi minimal soliq qonunlarini tan oladi va xalqaro soliq tizimining barqarorligini oshirishga qaratilgan.

Vashington bunga javoban AQSh prezidenti Donald Tramp tomonidan taklif etilgan soliqlarni qisqartirish va davlat xarajatlarini ko‘paytirish bo‘yicha taklif etilgan “katta, chiroyli” qonun loyihasida ko‘rsatilgan “soliq qasos”idan voz kechishi kutilmoqda. Ushbu hujjatning 899-moddasida "kamsituvchi" soliq siyosatiga ega bo'lgan mamlakatlarning jismoniy shaxslari va kompaniyalari uchun soliqlarni oshirish (to'rt yil davomida yiliga +5 foiz punkt) imkoniyati ko'zda tutilgan. Iqtisodiy Hamkorlik va Taraqqiyot Tashkiloti (OECD) tomonidan ilgari suriladigan yirik korporatsiyalar uchun eng kam soliq, jumladan, 38 davlat, jumladan, Yevropa Ittifoqining aksariyat aʼzolari ham shunday deb hisoblash mumkin.

AQSh moliya vaziri Skott Bessent, Axiosning so'zlariga ko'ra, allaqachon Kongressdan "soliq qasosi" bandini Trampning 28-iyun kuni AQSh Senatida protsessual ovoz berishdan o'tgan "katta, chiroyli" qonun loyihasidan chiqarib tashlashni so'ragan. "Bir necha oylik samarali muloqotdan so'ng (...) biz Amerika davlatlari o'rtasidagi G'arb davlatlari manfaatlarini himoya qilish bo'yicha kelishuvlarni e'lon qilamiz. The New York Times gazetasi "soliq qasosi" 10 yil ichida AQSh byudjetiga 100 milliard dollardan (yoki 85 milliard yevrodan ortiq) ko'proq daromad keltirishi mumkinligi haqidagi hisob-kitoblarga asoslanib yozadi.

Germaniya moliya vaziri va vitse-kansler Lars Klingbeylning aytishicha, Vashington va boshqa G7 davlatlari oʻrtasida erishilgan kelishuv “soliq jannatlari, soliqdan boʻyin tovlash va soliq dempingiga qarshi kurashni davom ettiradi”.

Shols soliqni joriy etish qarorini "tarixiy" deb atadi

2021-yil 2-iyulda OECD jahon iqtisodiyotining 90 foizini tashkil etuvchi 130 mamlakat yirik korporatsiyalar uchun “kamida 15 foiz” stavkada global minimal soliq joriy etishga kelishib olganini eʼlon qildi. Ma’lumotlarga ko‘ra, bundan maqsad Apple, Google, Amazon yoki Facebook kabi IT-korporatsiyalar soliqni faqat ro‘yxatdan o‘tgan joyida to‘laydigan, boshqa daromad oladigan joylarda emas, balki soliq to‘laydigan vaziyatga chek qo‘yish bo‘lgan. Bu ko'plab kompaniyalarning shtab-kvartiralarini soliqlari past bo'lgan mamlakatlarda ro'yxatdan o'tkazishiga olib keldi.

Keyinchalik G20 mamlakatlari moliya vazirlari, shu jumladan AQSh ham Venetsiyada o'tkazilgan yig'ilishda ushbu soliq islohoti bo'yicha kelishib oldilar. Uchrashuvning yakuniy deklaratsiyasida “yanada barqaror va adolatli xalqaro soliq arxitekturasini” yaratish istagi bildirilgan.

O‘shanda Germaniyaning bo‘lajak kansleri, o‘sha paytda GFR moliya vaziri bo‘lgan Olaf Shols bu qarorni “tarixiy” deb atagan edi. “Bu lahzaning naqadar ajoyibligini bahs oxirida (...) qarsaklar yangragani bilan ham baholash mumkin edi”, dedi u jurnalistlarga.