Jahon banki O‘zbekistonning YIM o‘sishi bo‘yicha prognozini pasaytirdi

O‘zbekistonning 2024-yildagi yalpi ichki mahsulot o‘sishi 5,3 foiz darajasida bo‘lishi prognoz qilinmoqda, 2023-yilda bu 6 foizni tashkil qilgan. Jahon banki o‘zining tegishli hisobotini e’lon qildi.

Hisobotga ko‘ra, fiskal rag‘batlantirish sharoitida O‘zbekiston iqtisodiyoti 2023-yilda 6 foizga o‘sgan. YAIM o‘sishi bo‘yicha prognozning pasayishiga O‘zbekistonning asosiy savdo hamkorlari bo‘lgan Rossiya va Xitoyga kutilayotgan fiskal konsolidatsiya va eksportning sekinlashishi sabab bo‘lmoqda. Ichki risklar davlat korxonalari, davlat-xususiy tadbirkorlik subyektlari va davlat banklarining o‘sib borayotgan shartli majburiyatlaridan kelib chiqadi. Yuqori xavflar qatoriga global oltin va mis narxlarining oshishi va davom etayotgan tarkibiy islohotlar tufayli hosildorlikning kuchli o‘sishi kiradi.

Ichki energiya narxlarining nisbatan keskin oshishi hisobiga 2024-yilda inflyatsiyaning oshishi kutilmoqda. O‘rta muddatli istiqbolda inflyatsiya darajasi 8 foizga sekinlashishi mumkin, bu Markaziy bankning 5 foizlik ko‘rsatkichidan yuqori.

Import o‘sishi 2024-yilda sekinlashishi kutilmoqda, ammo import ham iqtisodiy modernizatsiya, ham iste’mol o‘sishini qo‘llab-quvvatlagani sababli dinamik bo‘lib qolmoqda. 2024-yilda pul o‘tkazmalari asosan Rossiyaga mehnat muhojirlari sonining kutilayotgan qisqarishi hisobiga kamayishi mumkin.

“Pul o‘tkazmalarining qisqarishi va kuchli import bilan joriy hisob taqchilligi biroz kengayadi, lekin barqaror bo‘lib qoladi, chunki O‘zbekistondagi transformatsiya jarayoni taqchillikni moliyalashtirish uchun xorijiy jamg‘armalarni olib keladi”.

Ushbu iqtisodiy istiqbol 2024-yilda qashshoqlikni 4,3 foizgacha kamaytirishi kutilmoqda. Katta, maqsadsiz energiya subsidiyalari va davlat korxonalarini samarasiz rag‘batlantirish bekor qilingani sababli, xususiylashtirishdan tushgan tushumlar fonida byudjet taqchilligi 2024-yilda YAIMning 4,2 foiziga, 2026-yilga kelib esa YAIMning 3 foiziga tushishi kutilmoqda.