Bayden yakuniy nutqida: Putin birorta maqsadiga erishmadi

Rossiya prezidenti Vladimir Putin Ukrainada birorta ham strategik maqsadga erisha olmadi, ukrainaliklar esa AQSh ko‘magida o‘z mamlakatlari yer yuzidan yo‘q qilinishiga yo‘l qo‘ymadi. Bu haqda AQSh prezidenti Jo Bayden 13 yanvar, dushanba kuni Davlat departamentida o‘z ma’muriyatining tashqi siyosat sohasidagi to‘rt yillik faoliyatini sarhisob qilar ekan, bayonot berdi.

Bayden Ukrainadagi urush haqida

«Putin Ukrainaga kirganida, u Kiyevni bir necha kun ichida zabt etaman deb o‘ylagan edi. Lekin haqiqat shuki, bu urush boshlanganidan beri Kiyev markazida u emas, faqat men turganman», — deya ta’kidladi prezident.

«Mana endi, oradan uch yil o‘tib, Putin o‘z strategik maqsadlaridan birortasini amalga oshira olmadi. U Ukrainani o‘ziga bo‘ysundira olmadi, NATO birligini buzmadi va yirik hududiy yutuqlarga erisha olmadi», — dedi Bayden.

Shu bilan birga, u Ukrainani qo‘llab-quvvatlashni davom ettirishga chaqirdi. Rossiya qo‘shni davlatga bostirib kirishi boshlanganidan beri Qo‘shma Shtatlar Ukrainaga har qanday ittifoqdoshi orasida eng katta yordam ko‘rsatdi, deya eslaydi AFP: «So‘nggi oylarda Bayden yana bir bor qurol yetkazib berish va bu mamlakatga moliyaviy yordam ko‘rsatishni kuchaytirdi».

AQSh ittifoqchilarini mustahkamlash haqida

Umuman olganda, Bayden AQSh prezidenti bo‘lgan davrida «Amerika kuchayib ketdi, ittifoqchilari kuchaydi», deb hisoblaydi. Qo‘shma Shtatlar «global raqobatda g‘alaba qozonmoqda», bu boradagi bashoratlarga qaramay, Xitoy undan o‘tib keta olmaydi, Rossiya va Eron esa Qo‘shma Shtatlar ishtirok etmagan urushlarda zaiflashgan, deyiladi prezident nutqida.

«To‘rt yil oldingi bilan solishtirganda, Amerika kuchliroq, ittifoqlarimiz kuchliroq, dushmanlarimiz va raqobatchilarimiz zaifroq, - dedi Bayden. - Biz bunga erishish uchun urushga kirishmadik».

Bayden Yaqin Sharqdagi mojaro haqida

O‘zining yakuniy nutqida Bayden Isroil 2023 yil oktyabr oyida mamlakatga hujum qilgan Hamas tashkiloti bilan urushni davom ettirayotgan Yaqin Sharqdagi vaziyatga ham to‘xtaldi. Shu bilan birga, u tomonlar o‘rtasida bo‘lajak o‘t ochishni to‘xtatish bo‘yicha kelishuvni tayyorlash bo‘yicha AQShning sa’y-harakatlarini birinchi o‘ringa qo‘ydi.

Baydenning aytishicha, muzokarachilar G‘azo sektorida Hamas tomonidan garovga olinganlarni ozod qilish va u yerda tinch aholiga gumanitar yordam yetib borish imkonini beradigan o‘t ochishni to‘xtatish bo‘yicha kelishuvga yaqin.

«Qancha begunoh insonlar o‘ldirildi, qanchadan-qancha jamoatlar vayron bo‘ldi. Falastin xalqi tinchlikka, o‘z kelajagini o‘zi belgilash huquqiga loyiq. Isroil tinchlik va haqiqiy xavfsizlikka loyiq. Garovga olinganlar va ularning oilalari yana birlashishga loyiq, - dedi Bayden. - Va shuning uchun biz ushbu shartnomani tuzish ustida ishlamoqdamiz».

Bayden Xitoy haqida

AQShning Xitoy bilan munosabatlarini sharhlar ekan, Bayden uning ma’muriyati ularni rivojlantirishga «mas’uliyat bilan» yondashganini va shu tariqa uning prezidentlik davridagi to‘rt yil davomida ular «mojaroga aylanib qolmasligini» ta’minlaganini ta’kidladi.

AQSh prezidenti yakuniy nutqida to‘xtalgan yana bir mavzu iqlim o‘zgarishi bo‘ldi. Shu bilan birga, u buni real tahdid deb hisoblamaydigan AQShning saylangan prezidenti Donald Tramp tarafdorlarini tanqid qildi. «Menimcha, ular boshqa asrdan», dedi Bayden.

Trampning ittifoqchisi, milliarder Ilon Maskka tegishli bo‘lgan X ijtimoiy tarmog‘ida foydalanuvchilar Baydenning nutqi efirga uzatilgan Oq uy postiga izohlarda prezidentni keskin tanqid qilishdi. Ko‘pchilik uni ochiqdan ochiq masxara qilib, ma’muriyatining ko‘plab yutuqlari haqidagi nutqini «bema’nilik» va «ertak» deb atadi.