Markaziy Osiyo mintaqasi xaosga duch kelish xavfi bor – ekologlar

Afg‘onistondagi muvaqqat hukumat – “Tolibon” tomonidan qurilayotgan Qo‘shtepa kanalining foydalanishga topshirilishi Amudaryo havzasidagi barcha mamlakatlarning suv ta’minotiga haqiqiy zarba bo‘ladi. Bu haqda “Chegarasiz daryolar” xalqaro ekologik koalitsiyasi ma’lum qildi.

Koalitsiya mutaxassislari sun’iy yo‘ldoshdan olingan so‘nggi suratlarni tahlil qilib, yaqinda Afg‘oniston hukumati tomonidan e’lon qilingan Qo‘shtepa kanali qurilishi bo‘yicha ishlar qayta boshlanganini tasdiqladi.

So‘nggi bir oy ichida kanalning ko‘rinadigan yo‘nalishi 30 km uzunroqqa ko‘paydi va keyingi ichki daryo deltasiga yetib bordi. Uzunligi 108 km bo‘lgan kanalning birinchi bosqichi nihoyasiga yetganini inobatga olsak, yaqinda Qo‘shtepaning yarmi qurib bitkaziladi.

177 km kanal qurgan “Tolibon” 550 ming gektar yerni sug‘orish uchun yordamchi kanallar qazishni rejalashtirgan.

“Qo‘shtepa kanali qurib bitkazilgandan so‘ng Afg‘onistondagi qishloq xo‘jaligi yerlarini sug‘orish uchun Amudaryo suv oqimining qariyb 20 foizini olishi mumkin bo‘ladi. Uning Amudaryoning yozgi kam suviga ta’siri Tojikistonda yuqori oqimda qurilayotgan Rog‘un GESi oqimining qayta taqsimlanishi tufayli yomonlashadi. Albatta, bu Amudaryo havzasidagi barcha mamlakatlarning suv ta’minoti uchun haqiqiy zarba bo‘ladi”, deydi “Chegara bilmas daryolar” koalitsiyasining xalqaro koordinatori Yevgeniy Simonov.

“Chegara bilmas daryolar” tashkilotining mintaqaviy direktori Aleksandr Kolotovning so‘zlariga ko‘ra, hozirda Afg‘onistonni Markaziy Osiyo davlatlari o‘rtasida suv olish kvotalari bo‘yicha kelishuvlar doirasiga qo‘shish yo‘llarini izlash kerak, aks holda mintaqa xaosga duch kelish xavfi bor.

Mutaxassislarning fikricha, Qo‘shtepa ham Amudaryodan suvni burish orqali Orol halokatini yanada kuchaytiradi.