O'zbekistonda yalpi ichki mahsulot hajmi 6,7-6,8 foiz atrofida shakllanishi kutilmoqda

Iqtisodiyot va moliya vazirligi 2025 yil I yarim yillik yakuni bo‘yicha kutilayotgan dastlabki makroiqtisodiy ko‘rsatkichlar to‘g‘risida ma’lumot berdi.

Makroko‘rsatkichlar

Joriy yilning yanvar-iyun oylarida iqtisodiyot va tarmoqlarida erishilgan va kutilayotgan natijalardan yalpi ichki mahsulot hajmi 6,7-6,8 foiz atrofida shakllanishi kutilmoqda. Xususan:

• sanoat mahsulotlari ishlab chiqarish hajmi – 6,3 foiz;
• bozor xizmatlari – 13,5 foiz;
• qishloq xo‘jaligi – 4 foiz;
• qurilish ishlari – 9,7 foizga o‘sishi kutilyapti.

Inflatsiya darajasi yil boshiga nisbatan 4,2 foizni (2024 yilning ­mos davrida – 5,2 foiz) yoki yillik hisobda 8,7 foizni (10,6 foiz) tashkil qildi.

Davlat budjeti daromadlari 144,2 trln so‘mni tashkil etdi. Bu – o‘tgan yilning mos davriga nisbatan 31,4 trln so‘m yoki 27,8 foizga ko‘p.

Yarim yillikda budjet xarajatlari 13,1 foizga o‘sib, 173,3 trln so‘mga yetdi.

Tiklanish va taraqqiyot jamg‘armasi hisobidan jami 1,6 mlrd dolllarlik resurslar ajratildi.

Sanoat tarmoqlari

6 oylik sanoat ishlab chiqarishi 460 trln so‘mni tashkil etishi kutilmoqda.

Yirik korxonalar tomonidan 56,7 tonna oltin (o‘sish – 3,8%), 80 tonna kumush (16%), 24,7 mln kv m oyna (1,3 barobar), 7 mln tonna sement (10,1%), 29 mln kv m gipsokarton (13,4%), 360 mln kv m ip gazlama (12,3%), 438 mln dona trikotaj mahsulotlari (9,2%), 112 ming tn trikotaj mato (8,4%) ishlab chiqarildi.

Bunda, respublika tovar-xomashyo birjasi bitimlari hajmi 1,3 barobarga (82,7 trln so‘mgacha) oshdi.

Hududlar kesimida sanoat mahsulotlarini ishlab chiqarish bo‘yicha Jizzax (11,8%), Navoiy (10,7%), Xorazm (9,4%), Namangan (9%) va Qashqadaryo (7,2%) viloyatlarida yuqori o‘sish kutilmoqda.

Bunda, hududlarda faoliyat ko‘rsatmayotgan 4,5 mingta sanoat korxonasi faoliyati qayta yo‘lga qo‘yilib, 112 mlrd so‘mlik quvvat yaratildi va 7 mingta ish o‘rni tiklandi.

Eksport

Joriy yilning I yarim yilida eksport hajmi 16,9 mlrd dollarni (o‘sish – 33%) tashkil etdi. Bunda, tovar va xizmatlar eksporti (maxsus eksporsiz) 23 foizga oshdi (10,4 mlrd dollar).

Yil boshidan 1 557 ta yangi korxona eksport faoliyatiga jalb etilib, ular tomonidan 650 mln dollarlik eksport amalga oshirildi.

Oltindan tashqari, eksportdagi o‘sish asosan meva-sabzavot mahsulotlari (140 foiz, +243 mln dollar), zargarlik buyumlari (4,6 bar., +170 mln dollar), uran (123 foiz, +97 mln dollar), qurilish materiallari (117 foiz, +61 mln dollar), un (142 foiz, +55 mln dollar), elektr texnika va kabellar (108 foiz, +44 mln doll), farmatsevtika mahsulotlari (120 foiz, +18 mln dollar), turizm (154 foiz, +705 mln doll), axborot (193 foiz, +219 mln doll) va transport xizmatlari (122 foiz, +207 mln doll) evaziga ta’minlandi.

Hududlar kesimida Toshkent shahar (o‘sish 131 foiz, +493 mln dollar), Samarqand (138 foiz, +129 mln dollar), Navoiy (118 foiz, +97 mln dollar), Surxondaryo (162 foiz, +74 mln dollar), Farg‘ona (120 foiz, +67 mln dollar), Xorazm (119 foiz, +39 mln dollar) viloyatlarida eksport hajmlarida yuqori o‘sish sur’atlariga erishildi.

Bank-moliya sohasi va investitsiyalar

Joriy yilning iyun oyida iqtisodiyotga kredit qo‘yilmalari qoldig‘i hajmi – 618,5 trln so‘mni tashkil etib, o‘tgan yilning mos davriga nisbatan 18,1 foizga, xalqaro pul o‘tkazmalari 26,3 foizga (8,2 mlrd dollar) o‘sdi.

Tijorat banklari tomonidan tashqi manbalardan joriy yil I yarim yillikda jami 3,6 mlrd dollar (yillik reja 6 mlrd dollar) jalb qilindi va qiymati yuz ming dollardan yuqori bo‘lgan 1300 dan ortiq loyiha (ularning jami qiymati 2,3 mlrd dollar) moliyalashtirildi.

Yil boshidan asosiy kapitalga o‘zlashtirilgan investitsiyalar hajmi dastlabki ma’lumotlarga ko‘ra 265,2 trln so‘mga (o‘sish 108,3%) yetib, ularning 71 foizini xorijiy investitsiyalar tashkil etdi.

O‘tgan 6 oyda 18,7 mlrd dollarlik xorijiy investitsiya kiritildi. Shundan, to‘g‘ridan-to‘g‘ri xorijiy investitsiyalar va kreditlar –

16,7 mlrd dollar, davlat kafolati ostidagi xorijiy kreditlar –

2 mlrd dollar

Shu bilan birga, budjet hisobidan investitsiyalarni moliyalashtirishga ajratilgan mablag‘ 34,6 foizga oshdi (13,3 trln so‘m).

Qishloq xo‘jaligi

Qishloq xo‘jaligida 177,1 trln so‘mlik mahsulot yetishtirilishi kutilmoqda.

Bunda, meva 5,3 foiz (1,1 mln tn), poliz ekinlari ­– 6,6 foiz (277 ming tn), go‘sht 3,6 foiz (1,4 mln tn), tuxum 4,4 foizga (3,9 mlrd dona) o‘sadi.

Bozor xizmatlari

Bozor xizmatlari hajmi 459,7 trln so‘mni tashkil etib, o‘tgan yilning mos davriga nisbatan 13,5 foizga o‘sishi kutilmoqda.

Bunda, aloqa va axborotlashtirish xizmatlari (o‘sish – 23,2%), moliyaviy xizmatlar (18,2%), transport (13,6%), savdo (9,2%), ta’lim (9,1%), yashash va ovqatlanish xizmatlari (7,5%) sohalarining yuqori o‘sishi kutilmoqda.

Shuningdek, savdo va pullik xizmatlardan tushumlar o‘tgan yilning mos davriga nisbatan 25,9 foizga (246,4 trln so‘m) o‘sdi.