AQSh siyosiy mahbuslar erkinligi evaziga Minskka bosimni yumshatadi

AQSh ma'muriyati Minsk bilan keng ko'lamli kelishuv tayyorlamoqda, uning doirasida u ko'p sonli siyosiy mahbuslarni, shu jumladan keng jamoatchilikka ma'lum bo'lganlarni ozod qilish evaziga Belarusga nisbatan sanksiyalar bosimini yumshatishga rozi. Bu haqda The New York Times (NYT) 15-fevral, shanba kuni yozganidek, Davlat kotibining Sharqiy Yevropa bo‘yicha yordamchisi o‘rinbosari Kristofer Smit Vilnyusda G‘arb diplomatlari bilan suhbatda aytib o‘tdi.

13-fevral kuni Amerikaning Litvadagi elchixonasida bo‘lib o‘tgan ushbu yig‘ilishda ishtirok etgan nashr suhbatdoshlariga ko‘ra, Vashington Belarus banklariga qarshi sanksiyalarni yumshatish va Belarus asosiy ishlab chiqaruvchisi bo‘lgan o‘g‘itlarning asosiy tarkibiy qismi bo‘lgan kaliy eksportini yumshatishni rejalashtirmoqda.

Ushbu rejani amalga oshirish yo'lidagi birinchi qadam 12-fevral kuni Smitning Belarus hukmdori Aleksandr Lukashenko va KGB rahbari Ivan Tertel bilan muzokaralaridan so'ng darhol AQSh fuqarosi va ikki belaruslik siyosiy mahbusning ozod qilinishi edi. 

NYT taʼkidlaganidek, Lukashenko va Davlat departamentining yuqori martabali mulozimining soʻnggi besh yildagi birinchi uchrashuvi Vashington va Rossiyaning eng yaqin ittifoqchisi oʻrtasidagi munosabatlar iliqlashganidan darak berishi mumkin.

Minsk bilan muzokaralar - Moskva ustidan leverage

Kristofer Smitning so‘zlariga ko‘ra, Lukashenko repressiyalarni cheklashga tayyormi, degan savolga ijobiy javob bergan. Shu bilan birga, Smit Lukashenkoga “Rossiya orbitasidan tashqarida muhlat berish”ni AQShning muhim maqsadi deb atadi, dedi u bilan uchrashuvda qatnashgan diplomatlar NYTga.

Polsha tashqi razvedka xizmatining sobiq rahbari, Donald Trampning birinchi maʼmuriyati bilan Rossiyaning Belarus ustidan nazoratini zaiflashtirish uchun ishlagan Piotr Kravchikning aytishicha, Belarus “Amerikaning Rossiyaga nisbatan kengroq yondashuvining bir qismidir”. Uning soʻzlariga koʻra, Minsk bilan muzokaralar Vashingtonga Rossiyaga taʼsir oʻtkazish uchun “qoʻshimcha taʼsir” yaratadi, shunda ular “Ukrainada, Afrikada, neft-gaz sohasida va boshqa bir qator strategik sohalarda Rossiyaga qarshi turgan Qoʻshma Shtatlarning dalillariga eʼtiborliroq boʻlishlari kerakligini” tushunadi.

Hozirda, Viasna inson huquqlari tashkiloti ma'lumotlariga ko'ra, Belarusda 1226 nafar siyosiy mahbus bor. So‘nggi oylarda Aleksandr Lukashenko 200 dan ortiq mahkumlarni afv etish to‘g‘risidagi farmonlarni imzoladi. Biroq ayni vaqtda yana ham ko'proq odam hibsga olingan, deya ta'kidlaydi muxolifat faollari.