Xitoy Panama kanali portlarining sotilishini tekshirishni talab qilmoqda

Xitoyning bozorni tartibga solish davlat boshqarmasi (SAMR) bir qator portlarning, jumladan Panama kanalidagi portlarning sotilishini keng qamrovli monopoliyaga qarshi tekshirishni talab qildi. “Korxonalarni konsentratsiyalash ruxsatisiz amalga oshirilmaydi, aks holda yuridik javobgarlik yuzaga keladi”, — deyiladi SAMR 27 aprel, yakshanba kuni bergan bayonotida, deb xabar beradi Reuters. Gonkongda joylashgan SK Hutchison ishtirokidagi bitimga aloqador tomonlar monopoliyaga qarshi tekshiruvdan qochishga urinmasliklari kerak, deyiladi u.

Mart oyi boshida xabar qilinganidek, AQSH prezidenti Donald Trampning bosimi tufayli Gonkongda joylashgan Hutchison Holdings Panama kanalining ikki chetidagi Balboa va Kristobal portlarini sotmoqchi. Operator aksiyalarining 90 foizi investor Blekrok boshchiligidagi Amerika konsorsiumiga o‘tishi kerak. Turli hisob-kitoblarga ko‘ra, bitim qiymati 19 dan 23 milliard dollargacha (16,7 va 20 milliard yevro) bo‘ladi. AFP taʼkidlaganidek, Hutchison xolding kompaniyasi bilan ushbu portlarni boshqarish bo‘yicha kelishuv 2021 yilda avtomatik ravishda yana 25 yilga uzaytirildi. Pekin savdoni cheklab qo‘yishidan qo‘rqib, bitimni tanqid qiladi.

Tramp Suvaysh va Panama kanallarida AQSHga imtiyozlar berilishini talab qilmoqda

Bir kun avval AQSH prezidenti Panama va Suvaysh kanali maʼmuriyatlaridan AQSH bayrog‘i ostida suzuvchi harbiy kemalar va fuqarolik kemalari o‘tish uchun to‘lovlarni bekor qilishni talab qilgan edi. "Amerikaning harbiy va tijorat kemalariga Panama va Suvaysh kanallari orqali boj to‘lamasdan o‘tishiga ruxsat berilishi kerak! Bu kanallar Qo‘shma Shtatlarsiz mavjud bo‘lmas edi", deb yozdi Oq uy rahbari TruthSosial sahifasida.

Tramp oliy hukumat lavozimiga qaytishdan oldin ham Panama kanali boshqaruviga qarshi faol gapira boshladi. Siyosatchi Xitoyga qaramlikni kamaytirish va AQSH bilan ko‘proq hamkorlik qilishni talab qildi. Atlantika va Tinch okeanlarini bog‘lovchi Panama kanali 1914 yilda Qo‘shma Shtatlar tomonidan qurilgan. 1999 yilgacha mamlakat 82 kilometrlik suv yo‘lini nazorat qilib kelgan, keyin u butunlay Panamaga o‘tkazilgan.

Ochiq manbalarga ko‘ra, Tramp ilgari Suvaysh kanali haqida gapirmagan. Bu 19-asr o‘rtalarida Usmonli Misr va Fransiyaning qo‘shma loyihasi edi. Hozirgi vaqtda Suvaysh kanali jahon dengiz savdosining taxminan 10-12 foizini, Panama kanali esa 5-6 foizini tashkil qiladi.