“Pul-kredit siyosatining 2025-yil va 2026-2027-yillar davriga mo‘ljallangan asosiy yo‘nalishlari”ning konseptual loyihasi maʼqullandi

Pul-kredit siyosatining 2025-2027 yillarga mo‘ljallangan asosiy yo‘nalishlari joriy makroiqtisodiy sharoitlarning o‘rta muddatli istiqboldagi rivojlanishi bo‘yicha Markaziy bankning qarashlarini ifodalab, ushbu davrda narxlar barqarorligining maqsadli ko‘rsatkichlariga erishishga qaratilgan pul-kredit siyosati choralarini belgilaydi.

Tashqi va ichki sharoitlarning o‘rta muddatli istiqboldagi o‘zgarish trayektoriyalari, mavjud noaniqliklar va xatarlarning inflyatsiyaga ehtimoliy taʼsirlaridan kelib chiqib pul-kredit siyosatining kelgusi yillarga mo‘ljallangan asosiy yo‘nalishlari makroiqtisodiy rivojlanishning asosiy va muqobil ssenariylari asosida ishlab chiqildi.

Shu bilan birga, ehtimoli doim mavjud bo‘lgan inflyatsion xatarlarning kuchayishiga asoslangan xatarli ssenariy ham ko‘rib chiqildi.

Asosiy ssenariy ichki va tashqi sharoitlar joriy surʼatlarda rivojlanishda davom etishi, xususan global inflyatsiyaning pasayib borishi, jahonda iqtisodiy o‘sish surʼatlarining ijobiy va xalqaro bozorlarda xomashyo narxlarining nisbatan yuqori darajada saqlanib qolishi, mamlakatda investitsion talabning oshib borishi hamda tarkibiy o‘zgarishlar va islohotlarning faol davom ettirilishi shartlari asosida ishlab chiqildi.

Ushbu ssenariy doirasida YAIMning real o‘sishi nisbatan qatʼiy pul-kredit sharoitlari va fiskal konsolidatsiya taʼsirida 2025 yilda 5,5-6,0 foiz, 2026 yilda 5,5-6,5 foiz, 2027 yilda esa 6,0-6,5 foiz atrofida bo‘lishi prognoz qilinmoqda.

Nisbatan qatʼiy pul-kredit sharoitlarining taʼminlanishi hisobiga isteʼmol talabining moʻtadillashuvi va inflyatsiyaning 2025 yilda 6,0-7,0 foizgacha pasayishi kutilmoqda.

Shuningdek, kelgusi yilda tartibga solinadigan narxlarning kutilayotgan navbatdagi oshirilishi hamda oziq-ovqat inflyatsiyasining 2024 yildagi past baza taʼsirlarini inobatga olib, inflyatsiyaning 5 foizlik target darajasigacha pasayishi 2026 yilning ikkinchi yarmida sodir bo‘lishi bo‘yicha asoslarni yuzaga keltirmoqda.

Targetga erishish muddatining uzaytirilishi joriy sharoitlar va inflyatsion omillardan kelib chiqib umumiy makroiqtisodiy barqarorlikka salbiy taʼsir ko‘rsatmagan holda inflyatsiyaning bosqichma-bosqich pasaytirib borilishini anglatadi.

Shu bilan birga, inflyatsiyaning monetar omillarini kamaytirishga va bazaviy inflyatsiyaning barqaror pasayuvchi trayektoriyasini taʼminlashga qaratilgan pul-kredit siyosati va makroprudensial siyosatining o‘zaro uyg‘un choralari kuchaytiriladi.

Muqobil ssenariy joriy ichki sharoitlarning saqlanib qolishi va tashqi xatarlarning ortishi, jumladan global inflyatsiyaning uzoqroq muddat yuqori darajada shakllanishi, ayrim yirik iqtisodiyotlarda iqtisodiy faollikning sezilarli pasayishi va jahon iqtisodiyoti fragmentatsiyasining kuchayishi bo‘yicha xatarlarning ichki iqtisodiyotga salbiy taʼsirlarini inobatga olgan holda ishlab chiqildi.

Bunda, tashqi xatarlarning iqtisodiy o‘sishga salbiy taʼsirlari yuqori bo‘lib, tashqi talabning pasayishidan ko‘riladigan iqtisodiy rivojlanishdagi yo‘qotishlarni kamaytirish va ichki talabni qo‘llab-quvvatlash asosan fiskal rag‘batlantirishlar hisobiga amalga oshirilishi nazarda tutildi. Natijada, iqtisodiy o‘sish surʼati 2025 yilda 5,0-5,5 foiz, 2026 yilda 5,0-6,0 foiz doirasida shakllanishi, 2027 yilda esa 5,5-6,5 foizgacha tiklanishi taxmin qilinmoqda.

Muqobil ssenariyda iqtisodiy faollikning maʼlum darajada pasayishi va nisbatan qatʼiy pul-kredit sharoitlarining saqlab qolinishi fonida umumiy inflyatsiya 2025 yilda 7-8 foizga, 2026 yilda 6 foizga yaqin bo‘lishi va 2027 yilning birinchi yarmida 5 foizlik targetigacha pasayishi kutilmoqda.

Ushbu ssenariy shartlari yuzaga kelgan taqdirda pul-kredit sharoitlarini asosiy ssenariyga nisbatan qatʼiyroq shakllantirish, xususan, asosiy stavkani oshirish imkoniyatlari ham ko‘rib chiqiladi.

Xatarli ssenariyda mintaqadagi iqlim o‘zgarishining ishlab chiqarish ko‘rsatkichlariga salbiy taʼsiri, ishlab chiqarishning cheklanganligi sharoitida fiskal rag‘batlantirishlarning kuchaytirilishi hamda energiya resurslari taklifining talabga nomutanosib bo‘lishi hisobiga inflyatsiyani oshiruvchi taklif tomondan xatarlar ehtimolligi inobatga olindi. Mazkur xatarlar taʼsirida umumiy inflyatsiya 2025 yilda 8-9 foiz, 2026 yilda 7-8 foiz atrofida shakllanishi va 5 foizlik targetga 2027 yilning oxirida yetishi kutilmoqda.

Ushbu ssenariy sharoitida, inflyatsion bosimlarni pasaytirish maqsadida Markaziy bankning asosiy stavkasi oshiriladi va pul-kredit sharoitlari qatʼiylashtiriladi. Shuningdek, hukumat bilan birgalikda inflyatsiyaga nomonetar omillar taʼsirini kamaytirish choralari yana-da faollashtiriladi.

Makroiqtisodiy rivojlanishning har qanday ssenariysi sharoitida ham pul-kredit siyosati choralari Markaziy bankning asosiy maqsadi bo‘lgan narxlar barqarorligini taʼminlashga, xususan, inflyatsiyani 5 foizlik targetigacha pasaytirish va ushbu darajada barqaror shakllanishiga qaratiladi.

Shu bilan birga, kelgusi yillarda pul-kredit siyosati choralari taʼsirchanligini oshirish maqsadida:

pul-kredit siyosati qarorlarini iqtisodiyotga samarali transmissiyasini taʼminlash maqsadida operatsion mexanizm va banklararo pul bozorlari takomillashtirib boriladi;

qisqa muddatli prognozlash modellari qatori kengaytiriladi, o‘rta muddatli prognoz modellari parametrlari ko‘rib chiqiladi va joriy iqtisodiy reallikka muvofiqlashtiriladi;

kreditlash faolligini muvozanatlashtirishda pul-kredit va makroprudensial siyosat choralarini o‘zaro muvofiqlikda qo‘llash faol davom ettiriladi;

shaffof pul-kredit siyosati kommunikatsiyasini amalga oshirishda davom etadi hamda muloqot kanallarini kengaytirish va statistik maʼlumotlar ko‘lamini oshirish asosiy yo‘nalishlardan bo‘ladi.

“Pul-kredit siyosatining 2025 yil va 2026-2027 yillar davriga mo‘ljallangan asosiy yo‘nalishlari”ning konseptual jihatdan maʼqullangan dastlabki loyihasi Markaziy bankning rasmiy sahifalarida eʼlon qilinib, keng jamoatchilik muhokamasiga qo‘yiladi.