15-noyabr kuni dunyo aholisi 8 milliardga yetishi kutilmoqda

Birlashgan Millatlar Tashkiloti (BMT) tahlilchilariga ko‘ra, joriy yilning 15-noyabriga qadar dunyo aholisi soni 8 milliard kishiga yetadi. 2023-yilda esa Hindiston, ularning prognozlariga ko‘ra, Xitoydan dunyodagi eng zich joylashgan davlat maqomini oladi. 11-iyulda nishonlanadigan Butunjahon aholi kuni munosabati bilan 2022-yilga mo‘ljallangan “Jahon aholisining istiqbollari-2022” hisoboti natijalari tashkilotning rasmiy saytida e’lon qilindi.

O'rtacha umr ko'rish davomiyligi va tug'ish yoshidagi odamlar sonining ortishi, BMT prognozlariga ko'ra, dunyo aholisi 2030-yilda 8,5 milliardga, 2050-yilda 9,7 milliardga o'sishda davom etishini va 2080-yillarda 10,4 milliardga yetadi.

Ammo 1960-yillar boshidagi tug‘ilish bumidan keyin aholi o‘sish sur’ati keskin pasayib, 2020-yilda bir foizdan pastga tushdi, dedi BMT Aholishunoslik jamg‘armasi xodimi Reychel Snou, Daily Mail iqtibos keltirgan holda. Butunjahon tashkiloti prognozlariga ko'ra, tug'ilishning davom etishi tufayli bu ko'rsatkich 2050-yilga kelib taxminan 0,5 foizga tushishi mumkin.

Birlashgan Millatlar Tashkiloti ma'lumotlariga ko'ra, 2021-yilda o'rtacha tug'ilish koeffitsienti bir ayolga hayoti davomida 2,3 bolani tashkil etdi, bu 1950-yildagi taxminan beshtadan. BMT prognozlariga ko'ra, 2050-yilga borib bu ko'rsatkich 2,1 ga tushadi. 

“Biz dunyoda shunday bosqichga yetdikki, ko‘pchilik mamlakatlar va ko‘pchilik odamlar tug‘ilish darajasi yangilanish darajasidan past bo‘lgan mamlakatlarda istiqomat qiladi”, - deb tushuntirdi Snou. 

Natijada, tug'ilishning pasayishi bilan birga, 65 yoshdan oshganlar ulushi 2022-yildagi 10 foizdan 2050-yilda 16 foizgacha ko'tarilishi kutilmoqda. Bu mehnat bozorlari va milliy pensiya tizimlariga ta'sir qiladi va keksalarga nisbatan ko'proq g'amxo'rlik qilishni talab qiladi.

Ayni paytda, deydi tahlilchilar, global o'rtacha ko'rsatkichlar ba'zi jiddiy mintaqaviy farqlarni yashiradi. Shunday qilib, BMT prognozlariga ko'ra, 2050-yilga kelib aholi o'sishining yarmidan ko'pi bor-yo'g'i sakkizta davlatga to'g'ri keladi: Kongo Demokratik Respublikasi, Misr, Efiopiya, Hindiston, Nigeriya, Pokiston, Filippin va Tanzaniya.