Ekologiya vazirligi GGGI bilan birga COP29da iqlimga chidamlilik va yashil oʻsishni yaxshilashning yangi usullarini ishlab chiqmoqda

Bakuda o’tayotgan COP29 tadbirida Ekologiya vazirligi va Global yashil oʻsish instituti (GGGI) yashil oʻsish va iqlim barqarorligi sohasida muhim voqeani qayd etdi. Ular rasmiy ravishda ikki muhim hujjat: GGGI mamlakatni rejalashtirishning 2024–2028-yillarga mo‘ljallangan besh yillik dasturi (CPF 2024-2028) va To'fon va qurg'oqchilik xavfini boshqarishga doir yangi mintaqaviy loyiha bo'yicha o'zaro anglashuv memorandumini imzolashdi. Bu tashabbuslar O‘zbekistonning iqlimiy xavf-xatarlarga qarshi kurashish, barqaror rivojlanishni mustahkamlash va past uglerodli o‘sish bo‘yicha global sa’y-harakatlarga muvofiqligini ta’kidlaydi.

CPF 2024–2028 - GGGI va Oʻzbekiston hukumati tomonidan birgalikda ishlab chiqilgan strategik yoʻl xaritasi boʻlib, GGGIning keyingi besh yil davomida mamlakatdagi faoliyatini yoʻnaltiradi. Oʻzbekistonda yashil oʻsish imkoniyatlari va muammolarini baholashga asoslangan ushbu hadli dastur mamlakatning milliy ustuvorliklari, jumladan, “Oʻzbekiston-2030” strategiyasi va 2019–2030-yillarga moʻljallangan “Yashil iqtisodiyotga oʻtish strategiyasi” bilan chambarchas bogʻliq. U iqlimga mos qishloq xo‘jaligi, barqaror o‘rmon xo‘jaligi va yashil infratuzilmani qo‘llab-quvvatlash, KOICA tomonidan moliyalashtiriladigan va Ekologiya vazirligi ko‘magida GGGI tomonidan amalga oshirilayotgan Aral Sea GRIP loyihasi tajribasi va yutuqlariga tayanishga qaratilgan.

Ushbu majburiyatlarga qo‘shimcha ravishda O‘zbekiston va Qirg‘iz Respublikasida Koreya Respublikasi Atrof-muhitni muhofaza qilish vazirligi tomonidan qo‘llab-quvvatlangan 10 million AQSh dollari miqdoridagi toshqin va qurg‘oqchilik xavfini boshqarish loyihasi amalga oshiriladi. Korea Export Promotion Association for Government Contractors (KEP) va Asia Water Council (AWC) bilan hamkorlikda amalga oshirilayotgan loyiha har ikki mamlakatning muhim hududlarida innovatsion monitoring va erta ogohlantirish tizimlari joriy qilinadi. Imkoniyatlarni oshirish, bilimlarni uzatish va iqlimga sezgir bo'lgan suv toshqinlarini boshqarish amaliyotini standartlashtirish mintaqaning iqlim o'zgarishiga moslashish maqsadlariga erishishga yordam beradi.

Tadbir davomida yashil investitsiyalarni ko‘paytirish, yashil o‘tish va kam uglerodli rivojlanishda O‘zbekistonning mavqeini mustahkamlash uchun ushbu tashabbuslardan foydalanish imkoniyatlari o‘rganildi. Tadbir mintaqa bo‘ylab manfaatdor tomonlarni jalb qilish orqali Markaziy Osiyoda iqlim xavflarini bartaraf etish, barqaror o‘sishni rag‘batlantirish va barqarorlikni oshirishda hamkorlik va innovatsiyalarning muhim rolini ta’kidladi.

“Aral Sea GRIP” loyihasi haqida:

Orol dengizining qurishi qishloq xo‘jaligi salohiyatining yo‘qolishiga, ish o‘rinlari va salomatlik bilan bog’liq muammolarga olib keldi. Bu muammolar iqlim o‘zgarishi natijasida yanada kuchayishi kutilmoqda. Ushbu muammolarni samarali hal qilish uchun GGGI KOICA tomonidan moliyalashtirilgan  (5,9 million AQSh dollari) va Ekologiya vazirligi tomonidan qo‘llab-quvvatlangan “Orol dengizi inqirozi oqibatlarini bartaraf etish uchun Qoraqalpog‘iston Respublikasining yashil reabilitatsiyasiga investitsiyalar (2021-2024)” loyihasini amalga oshirmoqda. Loyiha Qoraqalpog‘istonning eng ko‘p jabr ko‘rgan to‘rtta hududidagi aholini qo‘llab-quvvatlaydi:

Bo’zatov, Chimboy, Qorao’zak va Kegeyli barqaror turmush sharoiti uchun iqlimga chidamli chora-tadbirlar, jumladan, 31 km shamoldan himoyalovchi maydonlarda 18 000 ga yaqin daraxt ekish, barqaror rivojlanish uchun 1 milliard AQSH dollaridan ortiq 1 milliard dollar barqaror va yashil obligatsiyalar jalb qilish hamda loyiha hududlarida 17 000 dan ortiq aholiga iqlim o'zgarishiga moslashish bo'yicha treninglar o'tkazish taklif qilinmoqda.