AES direksiyasi rahbari: Ishlatilgan yadro yoqilg‘isi Rossiyaga olib ketiladi

O‘zbekiston hukumati kam quvvatli atom elektr stansiyasi qurilishini moliyalashtirish bo‘yicha xorijiy va mahalliy banklar bilan muzokaralar olib boryapti. Bu haqda AES qurish direksiyasi direktori Otabek Omonovga tayanib, Gazeta.uz xabar berdi.

“Yevropa, Rossiya banklari ham, mahalliy banklar ham bor. Chunki infratuzilmaning ayrim qismlari mahalliy pudratchilar tomonidan quriladi… Banklarning takliflari Iqtisodiyot va moliya vazirligi hamda Markaziy bank bilan kelishiladi”, – degan u.

AES direksiyasi boshlig‘ining ma’lum qilishicha, O‘zbekiston “Rosatom” bilan shartnoma strategiyasi doirasida bir nechta shartnomalar tuzgan: atom elektr stansiyasini qurish, kadrlar tayyorlash, AES uchun yoqilg‘i olib kirish, stansiyani ekspluatatsiya qilish va yadroviy chiqindilarni olib chiqish bo‘yicha shartnomalar.

“Oxirgi kelishuvga, ya’ni ishlatilgan yadro yoqilg‘isini olib chiqishga ko‘plab xorijiy kompaniyalar rozi emas. Biz “Rosatom” bilan ishlatilgan yadro yoqilg‘isi Rossiyaga olib chiqilishi, u yerda qayta ishlanishi va ba’zi zarur komponentlar O‘zbekistonga qaytarilishi haqida kelishib oldik”, – degan u.

Yadro yoqilg‘isi uchun Rossiyada boyitiladigan mahalliy urandan foydalanish rejalashtirilgan.

“19 foiz yoki 20 foizgacha boyitilgan uran-235 oksidi ishlatiladi. Mana bu yoqilg‘i import qilinadi, lekin bir jihati bor. U mahalliy o‘zbek uranining qayta ishlangan xomashyosi asosida ishlab chiqariladi. Ya’ni o‘zbek urani chetga chiqariladi, tayyorlanadi, yoqilg‘i ishlab chiqariladi va qaytarib olib kelinadi. Mahalliy uran borligi sababli yoqilg‘i narxi ancha arzon bo‘ladi, deb umid qilamiz”, – degan Otabek Omonov.

Uning so‘zlariga ko‘ra, stansiya davlatga tegishli bo‘ladi.

“Ushbu stansiya to‘liq O‘zbekiston Respublikasining mulki bo‘ladi. Stansiya operator – mahalliy kompaniya tomonidan boshqariladi, ya’ni hozirda direksiyaga operator vakolatlari berilgan. Ya’ni, tegishli foydalanish litsenziyasiga ega bo‘lgan davlat operator kompaniyasi tomonidan boshqariladi”, – degan AES qurilishi rahbari.

“O‘zatom” agentligi direktori Azim Ahmadxo‘jayevning ma’lum qilishicha, respublikaning qator hududlarida kichik quvvatli atom elektr stansiyalarini qurish masalasi ko‘rib chiqilmoqda. Bu stansiyalarni qurish uchun 14 ta potensial maydoncha oldindan baholab chiqilgan.

“Respublikaning turli hududlarida kichik reaktorlarni yanada rivojlantirish uchun ushbu maydonlarni batafsil o‘rganish rejalashtirilgan. Baholash, albatta, mahalliy va xalqaro me’yoriy hujjatlar, atom elektr stansiyalari uchun maydonlarni tanlash bo‘yicha hujjatlar asosida amalga oshiriladi”, – dedi Ahmadxo‘jayev 15 oktyabr kungi konferensiyada so‘zlagan nutqida.