AQSh elchisi Xitoyning Panama kanali hududida mavjudligini xavfsizlikka tahdid deb atadi

AQShning Lotin Amerikasi bo‘yicha maxsus vakili Xitoyning Panama kanali hududida bo‘lishini milliy xavfsizlikka tahdid deb atadi. Bu haqda juma kuni Reuters xabar berdi.

Avvalroq, Prezident Donald Tramp tomonidan AQShning Lotin Amerikasidagi elchisi etib tayinlangan Maurisio Klaver-Karone “Kanal zonasida Xitoy kompaniyalari va subyektlarining ko‘payib borayotgani nafaqat milliy manfaatdorlik masalasidir, dedi.

Klaver-Karonening so‘zlariga ko‘ra, Xitoyning mintaqadagi mavjudligi “portlar va logistikadan tortib telekommunikatsiya infratuzilmasigacha bo‘lgan barcha sohalarda” yaqqol namoyon bo‘lmoqda.

Jurnalistlar bilan bo‘lib o‘tgan brifingda maxsus vakil Panama prezidenti Xose Raul Mulinoning aybi emasligini, avvalgi Panama hukumatlari davrida Xitoyning kanal atrofidagi mavjudligi “nazoratdan butunlay chiqib ketgani”ni aytdi, ammo Panama prezidenti endi “muammo bilan shug‘ullanishi kerakligini” qo‘shimcha qildi". 

Klaver-Keronening maxsus elchi lavozimiga nomzodi Tramp tomonidan dekabr oyi oxirida e’lon qilingan: TruthSocial ijtimoiy tarmog‘ida Tramp “Maurisio mintaqani va Amerika manfaatlarini birinchi o‘ringa qo‘yishni biladi”, deb aytgan.

Maxsus vakilning bayonotlari Davlat kotibi Marko Rubioning 1-fevral kuni Markaziy Amerika mamlakatlari bo‘ylab safarini boshlaydigan birinchi xorijiy safari oldidan qilingan. Panama diplomatik boʻlim boshligʻi yoʻnalishidagi birinchi davlat boʻladi – shundan soʻng Rubio Salvador, Kosta-Rika, Gvatemala va Dominikan Respublikasiga boradi.

Rubioning safari yangi ma'muriyatning immigratsiya va chegara nazoratini kuchaytirishga qaratilgan sa'y-harakatlari fonida sodir bo'ldi. Gvatemala va Salvador kabi tilga olingan ba'zi davlatlar AQSh chegarasiga o'tadigan muhojirlar uchun tranzit punktlari qatoriga kiradi.

So'nggi haftalarda yana bir rezonansli yangilik Trampning Panama kanali haqidagi bayonotlari bo'ldi. Dekabr oyida o‘sha paytda saylangan prezident Amerika kemalari uchun tranzit to‘lovlari kamaytirilmasa, kanalni Vashington nazoratiga qaytarishni talab qilish bilan tahdid qilgan edi. Trampning taʼkidlashicha, kanal Panamaga oʻtkazilgandan soʻng “AQSh, uning dengiz floti va mamlakatimizda biznes yurituvchi korporatsiyalarga oʻtish uchun oʻta yuqori narxlar va tariflar undirishga ruxsat berilmagan”.

Keyinroq Tramp yana Panamani 1999-yilda suv yo‘lini nihoyat topshirganida bergan va’dalarini buzganlikda va go‘yoki o‘z faoliyatini Xitoyga topshirganlikda aybladi.

Panama hukumati, o'z navbatida, bu da'volarni rad etadi. Mamlakat rasmiylari Trampning telekanal haqidagi bayonotlari yuzasidan BMT Xavfsizlik kengashiga murojaat qilgan.

Payshanba kuni Rubio "agar Xitoy hukumati mojaroda Panama kanalini yopishni istasa, ular buni qilishga majbur bo'ladilar" dedi va "ularning [XXRning] favqulodda vaziyatlar rejasi borligiga shubha qilmasligini aytdi".