AQShda tornado: bir qancha shtatlarda favqulodda holat e'lon qilindi

Amerikaning bir qancha shtatlarida 15-mart, shanba kuni mintaqalarni bosib olgan kuchli tornado tufayli favqulodda holat e’lon qilindi. Eng ko'p jabr ko'rgan shtat Missuri bo'lib, u yerda tornado 12 kishining hayotiga zomin bo'ldi, deya xabar beradi mahalliy hukumat.

Dovullarning kuchli ta'siri Oklaxoma, Tennessi, Arkanzas, Texas va Jorjiya shtatlarida ham qayd etilgan. Ular orasida binolarning vayron bo‘lishi, yo‘llarda ag‘darilib ketgan avtomobillar – og‘ir yuk mashinalari, keng ko‘lamli elektr ta’minotidagi uzilishlar bor. Kamida 33 kishi halok bo‘lgani va o‘nlab jarohatlanganlar haqida xabar berilgan, tornado to‘lqini vayronalarini tozalash davom etmoqda.

Mahalliy aholi ijtimoiy tarmoqlarda tabiiy ofat qoldirgan vayronagarchilik misollarini joylashtirmoqda.

Tornadoning yangi tahdidlari sababli Arkanzas va Jorjiya shtatlarida favqulodda holat e'lon qilindi. Bundan tashqari, tornadolar to'lqini allaqachon zarar ko'rgan hududlardan tashqari Indiana, Illinoys, Kentukki va Missisipi shtatlariga ham ta'sir qilishi mumkin. Ular, shuningdek, Luiziana va Fors ko‘rfazi sohillarida (Prezident Donald Tramp “Amerika qirg‘og‘i” nomini o‘zgartirgan) ekstremal ob-havo sharoitlariga tayyorgarlik ko‘rmoqda.

Quyi Missisipi va Tennessi vodiylari, Fors ko‘rfazining markaziy qirg‘og‘i va janubi-sharqiy qismida keng ko‘lamli zarar yetkazishi mumkin bo‘lgan “sezilarli” va “aql bovar qilmaydigan” intensivlikdagi tornadolarning “qo‘shimcha tahdidi” mavjud, deya xabar beradi ob-havo xizmati.

AQShdagi tornadolar o'rmon yong'inlari to'lqiniga sabab bo'ldi

Qo'shma Shtatlardagi tornadolar mamlakat bo'ylab sharqqa qarab harakatlanayotgan tropik siklon fonida kuzatilmoqda. Kanada chegarasidan Texasgacha 80 milya (130 km / s) gacha shamol tezligi prognoz qilingan. Bu mamlakatning sovuqroq shimoliy hududlarida qor bo'roni va 15 sm gacha qor yog'ishiga, janubda esa o'rmon yong'inlariga olib keldi.

Shtat bo‘ylab 130 dan ortiq yong‘in sodir bo‘lganligi sababli Oklaxoma shtatining ba’zi qismlarida evakuatsiya qilishga buyruq berildi. 300 ga yaqin uy yong'in natijasida vayron bo'lgan yoki vayron bo'lgan. Shtat gubernatori Kevin Stittning aytishicha, yong‘inlar taxminan 266 kvadrat kilometr maydonni qamrab olgan.

O'rmon yong'inlari Texasda ham sodir bo'ldi, ammo ular u qadar keng ko'lamli emas edi. Yong‘in umumiy maydoni taxminan 100 kv.km. bo‘lgan hududlarga tarqaldi, biroq 14-mart kuni kechqurun yong‘in to‘xtatildi. Bundan tashqari, Kanzas, Missuri va Nyu-Meksiko shtatlarida yong‘inlar kutilmoqda – shu kunlarda AQSh janubida issiq va quruq ob-havo kuzatildi.

2025-yil boshida Kaliforniyada uzoq vaqt davomida keng ko'lamli yong'inlar kuzatildi. O‘sha paytda mamlakat prezidenti bo‘lib ishlagan Jo Bayden ularni shtat tarixidagi eng yomoni deb atadi. Tabiiy ofat paytida faqat Los-Anjeles va uning atrofidagi ma'murlar 180 mingga yaqin odamni evakuatsiya qildilar va ularning nazorati ostidagi hududdagi yong'inning umumiy maydoni 57 637 akr - 233 kvadrat metrni tashkil etdi.

Ushbu ofat fonida World Weather Attribution (WWA) tadqiqot guruhi iqlim o'zgarishi mintaqada keng ko'lamli yong'inlarning paydo bo'lishiga yordam berayotganini ta'kidladi. WWA ekspertlarining ma'lumotlariga ko'ra, 2025-yil yanvar oyi boshida Janubiy Kaliforniyada xavfli o'rmon yong'inlari ehtimoli sanoat davri kelishidan oldingidan 35 foizga yuqori bo'lgan. Shu bilan birga, AQShning amaldagi prezidenti Donald Tramp global isishni ashaddiy inkor etuvchi sifatida tanilgan - boshqa narsalar qatori u ikki marta AQShning Iqlim bo'yicha Parij kelishuvidan chiqishiga turtki bo'lgan.